నీటి పారుదల
-నీటి పారుదల విస్తీర్ణాన్ని బట్టి నీటి పారుదల ప్రాజెక్టును మూడు రకాలుగా విభజించారు. 1950-51లో వ్యయాన్ని అనుసరించి మూడు రకాలుగా 1978లో నీటిపారుదల అనుసరించి ప్రాజెక్టుల వర్గీకరణ చేశారు.
-భారీ నీటి పారుదల ప్రాజెక్టు : 10,000 హెక్టార్ల కంటే ఎక్కువ నీటి పారుదల సౌకర్యాలున్న ప్రాజెక్టును భారీ నీటి పారుదల ప్రాజెక్టు అంటారు. ఐదు కోట్ల వ్యయానికి పైగా ఖర్చు అవుతుంది.
-మధ్య తరహా నీటి పారుదల ప్రాజెక్టు : 2,000 నుంచి 10,000 హెక్టార్లకు నీటి పారుదల సౌకర్యాలున్న ప్రాజెక్టును మధ్యతరహా నీటి పారుదల ప్రాజెక్టు అంటారు. 10 లక్షల నుంచి 5 కోట్లకుపైగా వ్యయమవుతాయి.
-చిన్నతరహా నీటిపారుదల ప్రాజెక్టు : 2,000 హెక్టార్లలోపు నీటి పారుదల సౌకర్యాలున్న ప్రాజెక్టును చిన్న తరహా నీటి పారుదల ప్రాజెక్టు అంటారు. 10 లక్షల వ్యయంలోపు ఉన్న ప్రాజెక్టులు
నీటి పారుదల సౌకర్యాలు(2011-12 హెక్టార్లు)
బావులు 40,187 (44 శాతం)
కాలువలు 16,017 (36 శాతం)
చెరువులు 1,937 (16 శాతం)
ఇతర నీటి పారుదల సౌకర్యాలు 7,123 (4 శాతం)
-బావుల ద్వారా ఉత్తరప్రదేశ్‌లో అత్యధికంగా సేద్యం చేస్తున్నారు.
-బావులు రెండు రకాలు. గొట్టపు బావులు, మామూలు బావులు. గొట్టపు బావుల ద్వారా ఉత్తరప్రదేశ్‌లో, మామూలు బావుల ద్వారా పంజాబ్‌లో అత్యధికంగా సేద్యం చేస్తున్నారు .
-కాలువల ద్వారా ఉత్తరప్రదేశ్‌లో అత్యధికంగా సేద్యం చేస్తున్నారు. కాలువలు రెండు రకాలు. వరద కాలువలు, జీవ, లేదా నది కాలువలు, వరద కాలువల ద్వారా పంజాబ్‌లో అత్యధికంగా సేద్యం చేస్తున్నారు.
-చెరువుల ద్వారా ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో (ఉమ్మడి రాష్ట్రంలో) అత్యధికంగా సేద్యం చేస్తున్నారు.
-భారతదేశంలో నీటి పారుదల సాంద్రత అత్యధికంగా పంజాబ్‌లో, అత్యల్పంగా మిజోరాంలో ఉంది.
-దేశంలో సాగు నీటి సదుపాయం ఉన్న వ్యవసాయ భూమి 42 శాతం. మొత్తం పంట ఉత్పత్తిలో, 56 శాతం ఇక్కడి నుంచే వస్తున్నది.
-వర్షాధార పంట భూమి 58 శాతం. దీన్ని నుంచి వచ్చే పంట ఉత్పత్తి 44 శాతం.
-పంటల సాంద్రత : పంటలు వేసిన స్థూల విస్తీర్ణాన్ని పంటలు వేసిన నికర విస్తీర్ణంతో భాగించగా వచ్చినది పంటల సాంద్రత
భూ వినియోగం(మిలియన్ హెక్టార్లలో) 1950-512011-12
మొత్తం భూవిస్తీర్ణం 328.73 328.73
అటవీ భూమి, 40.48 70.02
మొత్తం భూవిస్తీర్ణంలో
అటవీ భూమి శాతం14.24 % 22.89%
వ్యవసాయ యోగ్యం కాని భూమి 47.52 43.52
బీడు భూములు 28.12 25.38
నికర పంట విస్తీర్ణం 140.64140.80
మొత్తం స్థూల పంట విస్తీర్ణం 191.10 195.25
పంటల సాంద్రత 135.88 138.67
మొత్తం నికర సాగు విస్తీర్ణం 59.23 65.26
మొత్తం స్థూల సాగు భూమి 81.08 91.53
సాగు భూమి పరంగా మొదటి ఐదు స్థానాల్లో ఉన్న దేశాలు
దేశం వ్యవసాయ భూమి మొత్తం భూమిలో
హెక్టార్లు శాతం
అమెరికా 16,69,30,200 18.22
భారత్ 15,83,20,000 48.15
చైనా 15,04,35,000 16.13
రష్యా 11,92,30,000 7.28
బ్రెజిల్ 6,61,29,900 7.82
వ్యవసాయ కుటుంబాలకున్న సగటు భూమి (హెక్టార్లలో)
1992 2003 2013
తెలంగాణ - - 0.705
జాతీయ సగటు 1.01 0.725 0.592
భూమిలేని వారి శాతం
1992 2003 2013
తెలంగాణ - - 6.19
జాతీయ సగటు 11.3 10.04 7.41
ప్రతి వేయి కుటుంబాలు ఇలా జీవిస్తున్నాయి
తెలంగాణ జాతీయ స్థాయిలో
వ్యవసాయం 483 429
పశు సంపద 13 18
సేద్యేతర 36 35
వ్యవసాయేతర 86 116
ఉద్యోగాలు 322 324
ఇతర 61 79