🌳🌳🌳🌳🌳🌳🌳🌳🌳🌳🌳
వందన శివ (పర్యావరణ ఉద్యమకారిణి
పుట్టిన రోజు సందర్భంగా....
🌳🌳🌳🌳🌳🌳🌳🌳🌳🌳🌳
🔸ఒక తత్త్వవేత్త, పర్యావరణ ఉద్యమకారిణి, పర్యావరణ, స్త్రీవాద రచయిత్రి.
🔸ప్రస్తుతం ఢిల్లీలో ఉంటున్న శివ, ప్రముఖ వైజ్ఞానిక మరియు సాంకేతిక పత్రికలలో 300లకు పైగా వ్యాసాలు వ్రాసారు.
🔸1970 దశకంలో అహింసాయు త చిప్కో ఉద్యమంలో శివ పాల్గొనింది. ఈ ఉద్యమం యొక్క ముఖ్య కార్యకర్తలలో కొంతమంది స్త్రీలు కూడా ఉన్నారు, చెట్ల చుట్టూ మానవా హారాలను ఏర్పాటు చేయడం ద్వారా వాటిని కూల్చకుండా కాపాడే పద్ధతిని వారు అనుసరించారు.
🔸జెర్రీ మాండర్, ఎడ్వర్డ్ గోల్డ్ స్మిత్ , రాల్ఫ్ నేడర్, జెరెమీ రిఫ్కిన్ లతోపాటు ఆమె "ఇంటర్నేషనల్ ఫోరమ్ ఫర్ గ్లోబలైజేషన్" అనే సామాజిక సంస్థ యొక్క నాయకులలో ఒకరు, మరియు "ఆల్టర్-గ్లోబలైజేషన్" అని పిలవబడే గ్లోబల్ సాలిడారిటీ ఉద్యమంలో ప్రముఖ వ్యక్తి.
🔸భారతదేశపు వైదిక వారసత్వాన్ని గురించి రాంచోర్ ప్రైమ్ చే రచింపబడిన వేదిక్ ఎకాలజీ అనే పుస్తకంలో ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూలో వందనా శివ, ఎన్నో భారతదేశపు సాంప్రదాయక ఆచారాల యొక్క వివేకతను సమర్ధించింది.
బాల్యం మరియు విద్యాభ్యాసం:
〰〰〰〰〰〰〰〰〰
అటవీ సంరక్షకుడైన తండ్రి, ప్రకృతి ప్రేమికురాలు, వ్యవసాయదారిణి అయిన తల్లికి డెహ్రాడూన్ లోయ నందు వందన శివ జన్మించింది. ఆమె నైనిటాల్లోని సెయింట్ మేరీ స్కూల్ నందు మరియు డెహ్రాడూన్లోని కాన్వెంట్ ఆఫ్ జీసస్ అండ్ మేరీ నందు విద్యను అభ్యసించింది. శివ జిమ్నాస్ట్ గా శిక్షణ పొందింది మరియు భౌతికశాస్త్రంలో డిగ్రీ పట్టా పొందిన తరువాత "చేంజెస్ ఇన్ ది కాన్సెప్ట్ ఆఫ్ పీరియాడిసిటీ ఆఫ్ లైట్" అనే పరిశోధనా వ్యాసంతో (అంటారియో, కెనడా) గ్వెల్ఫ్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి తత్వశాస్త్రంలో ఆమె ఎం.ఏ పూర్తి చేసింది. 1979లో ఆమె తన పి.హెచ్.డి పూర్తి చేసి, యూనివర్సిటీ ఆఫ్ వెస్ట్రన్ అంటారియో నుండి పట్టా పొందింది. ఆమె యొక్క పరిశోధన అంశము "హిడెన్ వేరియబుల్స్ అండ్ లోకాలిటి ఇన్ క్వాంటం థిరీ". తరువాత ఆమె బెంగుళూరు నందలి ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్సు మరియు ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మేనేజిమెంట్ ల నందు విజ్ఞాన, సాంకేతికశాస్త్రము మరియు పర్యావరణ పాలసీలపై బహుళశాస్త్ర పరిశోధనకు వెళ్ళింది.
వృత్తి జీవితం:
〰〰〰〰
వ్యవసాయము మరియు ఆహార లక్షణాలు అలవాటులలో మార్పు కొరకు వందన శివ పోరాడింది. మేధో సంపత్తి హక్కులు, జీవ వైవిధ్యము, జీవ సాంకేతిక విజ్ఞానము, జీవ నీతి, జన్యు ఇంజినీరింగ్ మొదలైన క్షేత్రాలలో శివ మేధో సంపత్తితో మరియు ప్రచారోద్యమా ల ద్వారా పాల్గొంది. ఆఫ్రికా, ఆసియా, లాటిన్ అమెరికా, ఐర్లాండ్, స్విట్జర్లాండ్, మరియు ఆస్ట్రియాలలో హరిత ఉద్యమాలలో జన్యు ఇంజనీరింగ్ కి వ్యతిరేక ప్రచారాల కొరకు మౌలిక సంఘాలకు తన సహాయాన్ని అందించింది. 1982లో నవ్దన్య ఏర్పాటుకు దారితీసిన వైజ్ఞానిక, సాంకేతిక మరియు జీవావరణ శాస్త్రాల పరిశోధనా సంస్థను ఆమె స్థాపించింది. మూడవ ప్రపంచపు మహిళల సామర్ధ్యాలను పునర్నిర్వచించటానికి ఆమె వ్రాసిన పుస్తకం "స్టేయింగ్ అలైవ్" దోహదపడింది. ప్రపంచీకరణపై అంతర్జాతీయ వేదిక, మహిళల పర్యావరణ మరియు అభివృద్ధి సంస్థ, మరియు థర్డ్ వరల్డ్ నెట్వర్క్ వంటి ప్రభుత్వేతర సంస్థలతో పాటు భారత ప్రభుత్వ మరియు విదేశీ ప్రభుత్వాలకు సలహాదారుగా శివ సేవలందించింది.
గుర్తింపు:
〰〰〰
1993లో వందన రైట్ లైవ్లిహుడ్ అవార్డు(ప్రత్యామ్నాయ నోబుల్ బహుమతిగా పేరుపొందిన) స్వీకరించింది...మహిళలకు, జీవావరణానికి ఆధునిక అభివృద్ధి ప్రసంగా లలో ప్రముఖ స్థానం యిచ్చినందుకు." భూగోళాన్ని రక్షించడానికి ఆమె అంకితభావం తో, నిబద్ధతతో ప్రదర్శించిన చర్యలు, నాయకత్వా లు మిగతా ప్రపంచానికి ఉదాహరణగా ఉండేలా ఆమె సాధించిన అవార్డులలో ఐక్యరాజ్య సమితి పర్యావరణ కార్యక్రమము (UNEP)1993 గ్లోబల్ 500అవార్డు మరియు ఐక్యరాజ్యసమితి (UN)ఎర్త్ డేఅంతర్జాతీయఅవార్డులు ఉన్నాయి.
పర్యావరణస్త్రీవాదం:
〰〰〰〰〰〰
పర్యావరణస్త్రీవాద ఉద్యమము నందు వందన శివ ముఖ్య పాత్రను పోషించింది. ఆమె వ్రాసిన వ్యాసము ఎంపవరింగ్ ఉమెన్ ప్రకారం శివ సలహాఇస్తూ, వ్యవసా య రంగంలో భరించదగిన నిర్మాణాత్మక సామీప్య తను శ్రామిక మహిళల చుట్టూ ఎక్కువగా కేంద్రీకృతమై ఉండే వ్యవసాయ పద్ధతిని తిరిగి ప్రవేశపెట్టుట ద్వారా సాధించవచ్చు అని తెల్పింది. స్త్రీల "బహిష్కరణపై పూర్వకాల తర్క" ప్రాబల్యానికి వ్యతిరేకంగా వాదిస్తూ, స్త్రీలు ప్రధాన కేంద్రముగా కలిగిన పధ్ధతి ప్రస్తుత వ్యవస్థను పూర్తి ప్రయోజనకర రీతిలో మార్చుతుంది అని ప్రతిపాదించింది.
🔸ఈ విధంగా, వ్యవసాయ పద్ధతులలో మహిళలను సమ్మిళితము చేసి సాధికారిత కేంద్రీకృతం ద్వారా భారత మరియు ప్రపంచ ఆహార భద్రతకు ప్రయోజనం చేకూరుతుంది.
🔸వందన శివ వెలిబుచ్చిన ఈ అభిప్రాయాలు చాలామంది ఆధునిక పరిశోధకులచే ఆదర్శ స్వరూపము గలవిగా విమర్శించబడ్డాయి.
ప్రచురణలు:
〰〰〰〰
1981, సోషల్ ఎకనామిక్ అండ్ ఎకలాజికల్ ఇంపాక్ట్ ఆఫ్ సోషల్ ఫారెస్ట్రి ఇన్ కోలార్
స్టేయింగ్ ఎలివ్: ఉమెన్, ఎకాలజి అండ్ సర్వైవల్ ఇన్ ఇండియా ,
ది వైలెన్స్ ఆఫ్ ది గ్రీన్ రివల్యూషన్
ఎకోఫెమినిజం ,
వాటర్ వార్స్; ప్రైవేటైజేషన్, పొల్యుషన్, అండ్ ప్రాఫిట్ ,
గ్లోబలైజేషన్స్ న్యూ వార్స్: సీడ్, వాటర్ అండ్ లైఫ్ ఫోరమ్స్ ఉమెన్ అన్లిమిటెడ్...రచనలు.