నాచన సోమన

నాచన సోమన:

ఇతడు క్రీ.శ. 1390 ప్రాంతానికి చెందినవాడు. సంస్కృతములోని హరివంశమునందలి ఉత్తర భాగాన్ని "ఉత్తర హరివంశం" అను పేర తెలుగులో రచించాడు. ఇది 6 ఆశ్వాసములుగల ప్రబంధము. వర్ణనలందు పురాణ పద్ధతిని విడనాడి ప్రబంధ మార్గాన్ని అనుసరించాడు. ఇతడు సందర్భానుసారంగా వాడే సామెతలు, జాతీయాలు మనోహరంగా ఉంటాయి. ఇతనికి "సర్వజ్ఞ సకల భాషాభూషణ" "సాహిత్య రసపోషణ" అనే బిరుదులు ఉన్నాయి.

గోనబుద్ధారెడ్డి :

ఇతడు 1375 లో జన్మించాడు. తెలుగులో వెలిసిన మొట్టమొదటి రామాయణమైన "రంగనాధ రామాయణము"ను రచించాడు. ఈతని తండ్రి పేరు రంగనాధుడు. తన తండ్రి పేరుతో ఈ రామాయణాన్ని రచించినందువల్ల ఆ పేరు వచ్చిందని పరిశోధకుల అభిప్రాయం. సేతువు కడుతున్నప్పుడు రాముల వారికి ఉడుత చేసిన సాయం కథ గోన బుద్ధారెడ్డిదే. ఆనాటి నుంచే "ఉడుతాభక్తి" అనే జాతీయం ఆవిర్భవించింది. ద్విపదలో రాసిన ఈ రామాయణమును యుద్ధకాండ వరకు మాత్రమే ఈయన రచించాడు. మూలంలో లేని తెలుగుదనాన్ని, దేశీయతా సొంపును చేకూర్చాడు. ఊర్మిళాదేవి నిద్ర, లక్ష్మణ దేవర నవ్వు మొదలగునవి రంగనాధ రామాయణములోని దేశీయ కథలు. సామాన్యులకు కూడా ఈ రామాయణం సాహిత్యపు ఆనందాన్ని సమకూర్చిపెట్టింది.