Telugu Chandassu - తెలుగు చంధస్సు
VINAYS INFO
October 31, 2021
- పద్య లక్షణాలు తెలిపెడి శాస్త్రమును ఛందోశాస్త్రము పిలుస్తారు.
- పద్యాలను వ్రాయడానికి ఉపయోగించే విధానాన్నిఛందస్సు అంటారు.
- గురు,లఘువులు కలయికచే ఏర్పడేవి గణాలు.ఇటువంటి కొన్ని గణముల కలయిక వలన పద్యము ఏర్పడుతుంది.
- గురువుని U తోనూ లఘువుని | తోనూ సూచిస్తారు.
- లఘువులు - ఏక మాత్రాకాలంలో ఉచ్చరించబడే దానిని లఘువు అని అంటారు.(మాత్ర అనగా చిటికె వెయునంత కాలము)
- హ్రస్వాచ్చులు అన్నీ లఘువులు. ఉదా - ఆ,ఇ,ఉ,ఎ,ఒ హ్రస్వాచ్చులతో కూడిన హల్లులు లఘువులు. ఉదా - క,చి,టు,తె,పొ
- హ్రస్వమయున సమ్యుక్తాక్షరాలు లఘువులు. ఉదా - స్వ,క్ష్మి,త్రి,క్త మెదలయునవి హ్రస్వమయున
- ద్విత్వాక్షరాలు లఘువులు. ఉదా - గ్గ,మ్మ,క్క మెదలయునవి
- వట్ర సుడి గల హ్రస్వాక్షరములు లఘువులు. ఉదా - సృ,తృ,కృ మెదలయునవి
- గురువులు - ద్విమాత్రా కాలములో ఉచ్చరించబడే దానిని గురువులు అని అంటారు.
- దీర్ఘాలన్నీ గురువులు ఉదా - ఆ,ఈ,ఊ,ఏ,ఓ,ఐ ధీర్గాచ్చులుతో కూడిన హల్లులన్నీ గురువులు. ఉదా - సై,కా,తే,చీ
- విసర్గతో కూడిన అక్షరములు గురువులు. ఉదా - త:,దు:,అ:
- సున్నా (ం) కూడిన అక్షరాలు అన్నీ గురువులు. ఉదా - అం,కం,యం,రం
- సంయుక్తాక్షరం ముందు ఉన్నవన్నీ గురువులు ఉదా - లక్ష్మి,పద్మ
- ద్విత్వాక్షరమునకు ముందున్నవన్నీ గురువులు ఉదా - అమ్మ,అక్క,పువ్వు
- పొల్లు హల్లులో కూడిన వర్ణములు గురువులు ఉదా - ఖ,ఘ,ఛ,ఝ
